คนไข้บางคนเมื่อมีอาการปวดฟันมากจนทนไม่ไหว เลือกที่จะถอนฟันออกเพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด แต่รู้หรือไม่ว่าหลังจากถอนฟันไปแล้วอาจจะมีปัญหาตามมาได้มากมายเลยทีเดียว เช่น ฟันล้ม ฟันหน้าห่าง ซึ่งโดยทั่วไปเพื่อป้องกันปัญหาเหล่านี้ คนไข้ควรจะต้องใส่ฟันปลอมทดแทนฟันที่ถูกถอนออกไป
ในบางกรณี เราอาจจะใช้การจัดฟันช่วยเคลื่อนฟันข้างๆรอยถอนฟัน ดึงฟันให้ชิดกันได้โดยไม่ต้องใส่ฟันปลอม แต่ไม่ใช่ทุกกรณีที่ทำได้ มีปัจจัยหลายอย่างที่จะทำให้การดึงฟันปิดช่องว่างสำเร็จ
1. ลักษณะฟันจัด
โดยทั่วไปถ้าคนไข้จัดฟันมีฟันซ้อนเกมากหรือฟันยื่นมากอยู่แล้ว จะมีการถอนฟันเพื่อสร้างพื้นที่ในขากรรไกรเพื่อให้ฟันเรียงตัวได้ง่ายขึ้น การถอนฟันในการจัดฟันมักจะถอนเป็นคู่ เช่น 2 หรือ 4 ซี่ ดังนั้นหากคนไข้มีฟันที่สูญเสียไปแล้ว ก็จะถอนฟันเพื่อจัดฟันน้อยลง (เช่นจากที่ต้องถอน4ซี่ กลายเป็นถอน 3ซี่แทน) ปัจจัยข้อนี้ถือว่ามีผลกับความสำเร็จของการดึงฟันปิดช่องว่างมาก อ่านต่อ การจัดฟันแบบถอนฟัน
สังเกตฟันหน้าล่างที่ซ้อนเกมาก กรณีนี้เราจะต้องการดึงฟันเขี้ยวและฟันกรามน้อยไปด้านในมาก จึงสามารถปิดช่องว่างได้ไม่ยาก
2. ตำแหน่งฟันที่ถอน
ฟันกรามบนมีขนาดเล็กกว่าฟันล่าง ทำให้ช่องว่างมีขนาดไม่ใหญ่มากนัก และฟันบนจะมีมวลกระดูกอ่อนกว่าฟันล่าง ทำให้ฟันเคลื่อนได้ง่ายกว่า
กรณีนี้เป็นเคสจัดฟันแบบไม่ถอนฟัน แต่คนไข้มีฟันกรามน้อยบนถูกถอนมาก่อน จึงใช้หมุดจัดฟันช่วยดึงฟันกรามมาข้างหน้าปิดช่องว่างได้
3. ถอนฟันนานแล้วหรือยัง
หลังจากถอนฟันไป หลุมฟันจะค่อยๆปิดตัวลง มีกระดูกสร้างใหม่ขึ้นใหม่จนสมบูรณ์ใน3-4 เดือน หลังจากนั้นกระดูกจะค่อยๆฝ่อตัวลงเนื่องจากไม่ได้รับแรงบดเคี้ยว แต่กระดูกส่วนนั้นจะแข็งมากขึ้นเรื่อยๆ ยิ่งรอนานไปจะยิ่งดึงฟันมาแทนในช่องว่างยาก
รอยถอนฟันไม่เกิน6เดือน จะปิดช่องว่างได้ง่ายกว่า จากรูป คนไข้พึ่งจะถอนฟันมาได้ 1 สัปดาห์
4. ขนาดช่องว่าง
ขนาดช่องว่างน้อยจะดึงปิดช่องว่างง่ายกว่า ดังนั้นหากฟันที่ถอนเป็นฟันขนาดเล็กก็จะง่ายกว่าฟันขนาดใหญ่ แต่ในบางกรณีช่องว่างฟันกรามใหญ่ก็สามารถปิดได้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากฟันล้มมาปิดช่องว่างเองโดยธรรมชาติบ้างแล้ว
ช่องว่างยิ่งเล็กจะยิ่งดึงชิดได้ง่าย จากรูป ช่องว่างขนาด 2มิลลิเมตร
5. จำนวนฟันที่ถอน
หากแบ่งฟันเป็น 4 ส่วน ขวาบน ซ้ายบน ซ้ายล่าง ขวาล่าง โดยทั่วไปจะสามารถปิดช่องว่างได้เพียงส่วนละ1ซี่ หากถอนฟัน2ซี่ขึ้นไปในแต่ละส่วน โอกาสปิดช่องว่างได้หมดจะน้อยมาก ก็อาจจะจัดฟันเพื่อลดจำนวนฟันที่ต้องใส่ทดแทนได้
จากภาพ เป็นภาพจากคนไข้คนเดียวกันด้านซ้ายและด้านขวา คนไข้สูญเสียฟันกรามใหญ่ทั้งหมด 4 ซี่ จาก4ส่วน บนขวา บนซ้าย ล่างขวา ล่างซ้าย จึงสามารถทำให้ดึงฟันชิดได้ทั้งหมด สามารถจัดได้สมบูรณ์จนคนไข้ไม่ต้องใส่ฟันปลอมเลยแม้แต่ซี่เดียว
6. อายุ
คนไข้อายุน้อยฟันมักจะตอบสนองต่อการจัดฟันได้ดีกว่าคนไข้ที่อายุมากกว่า
**หมายเหตุ ตัวเลข25ปีนี้ เป็นตัวเลขประมาณการจากประสบการณ์ของทันตแพทย์ผู้เขียนบทความ ไม่มีงานวิจัยอ้างอิง
จากภาพรังสีด้านบน คนไข้อายุ 25 ปี ถึงแม้จะมีช่องว่างขนาด 10 มิลลิเมตร แต่ก็ยังพอจะสามารถปิดช่องว่างได้ดี
7. สุขภาพเหงือกและฟัน
ฟันที่เหงือกและกระดูกรอบรากฟันแข็งแรง จะสามารถรองรับการเคลื่อนฟันได้มากกว่า หากฟันรอบๆช่องว่างฟันไม่แข็งแรง การพยายามดึงฟันรอบๆเข้ามาปิดช่องว่างอาจจะทำให้สุขภาพเหงือกและฟันของฟันรอบๆแย่ลงได้
คนไข้อายุ 24 ปี สุขภาพเหงือกและฟันดี สามารถจัดฟันปิดช่องว่างฟันกรามใหญ่ล่างได้ใน 2ปีครึ่ง
หากคนไข้ต้องการจะจัดฟันเพื่อปิดช่องว่างแล้วมีปัจจัยบวกตาม 6 ข้อข้างบนตั้งแต่ 4 ข้อขึ้นไป ก็มีแนวโน้มดีที่จะสามารถปิดช่องว่างได้ ไม่ต้องใส่ฟันปลอมหลังจัดฟัน
ข้อเสียสำหรับการจัดฟันปิดช่องว่างก็มีบ้าง ได้แก่
1. มักจะต้องใช้เวลาจัดนานกว่าจัดแบบเปิดช่องว่างทิ้งเอาไว้ใส่ฟันเทียม อาจจะนานขึ้น 6เดือน-1ปีครึ่ง โดยเฉพาะกรณีที่ฟันไม่ยื่น ไม่เก อาจจะจัดนานขึ้นมาก
2. บางตำแหน่งอาจจะทำให้สบฟันและเคี้ยวอาหารไม่ดีเท่าการใส่รากฟันเทียม (แต่ก็ดีกว่าฟันปลอมแบบถอดได้) เพราะฟันที่สบกันอาจจะไม่ใช่ตำแหน่งการสบฟันแบบธรรมชาติ
3. อาจจะต้องใช้เครื่องมือพิเศษเพิ่มเติมในการช่วยเคลื่อนฟัน เช่น หมุดจัดฟัน เพื่อช่วยควบคุมทิศทางการเคลื่อนให้ดียิ่งขึ้น หรือติดแบร็คเก็ตหลายตัวมากขึ้น
การใช้หมุดจัดฟันช่วยดึงปิดช่องว่าง
4. มีโอกาสปิดช่องว่างไม่สำเร็จ ซึ่งอาจจะต้องปรับเปลี่ยนแผนการรักษาภายหลัง
จะเห็นได้ว่าการพยายามดึงฟันปิดช่องว่างไม่ได้จะมีแต่ข้อดีเสมอไป ดังนั้น บางกรณี การยอมใส่ฟันเทียมหลังจัดฟันเสร็จแล้วอาจจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่าก็เป็นได้ อย่างไรก็ตามโปรดปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันถ้าต้องการจะจัดฟันต้องการแก้ปัญหาเรื่องช่องว่างฟันที่ถูกถอนไปนะครับ ปรึกษาจัดฟัน คลิก ไม่ใช่ทุกเคสที่สามารถดึงฟันปิดช่องว่างได้ ปัจจัยในบทความนี้เป็นปัจจัยหลักๆเท่านั้น อาจจะมีปัจจัยอื่นๆที่ทันตแพทย์จัดฟันต้องพิจารณาร่วมด้วย
ฟันถูกถอนไปแล้ว จะจัดฟันแทนการใส่ฟันปลอมได้หรือไม่ อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://www.idolsmiledental.com/