ขั้นตอนการจัดฟันเด็กแต่ละประเภท

[siritidaphon]

ขั้นตอนการจัดฟันเด็กแต่ละประเภท

ขั้นตอนการจัดฟันเด็กจะแตกต่างกันไปตามประเภทของเครื่องมือที่ใช้ และมักจะมีการรักษาแบบแบ่งเป็นระยะ (Phase I และ Phase II) โดยมีขั้นตอนพื้นฐานร่วมกันดังนี้:


1. ขั้นตอนการเตรียมความพร้อม (Preparation Phase)

ขั้นตอนนี้ใช้สำหรับเครื่องมือจัดฟันทุกประเภท:

ตรวจประเมินเบื้องต้น: ทันตแพทย์จัดฟันจะตรวจสุขภาพช่องปาก ฟัน การสบฟัน และการเจริญเติบโตของขากรรไกร

บันทึกข้อมูล: มีการถ่ายภาพรังสี (X-Ray) เพื่อดูโครงสร้างกระดูกและตำแหน่งฟันแท้ที่ยังไม่ขึ้น, การถ่ายรูปใบหน้าและฟัน, และการพิมพ์ปากเพื่อทำแบบจำลองฟัน

วางแผนการรักษา: ทันตแพทย์จะวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อกำหนดแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุด

เคลียร์ช่องปาก: หากพบปัญหา เช่น ฟันผุ หินปูน หรือฟันแท้ที่ขึ้นไม่ได้ตามปกติ จะต้องทำการอุดฟัน ขูดหินปูน หรือถอนฟันตามความจำเป็นก่อนเริ่มติดเครื่องมือ


2. ขั้นตอนการรักษาด้วยเครื่องมือแต่ละประเภท

🅰️ การจัดฟันด้วยเครื่องมือติดแน่น (Metal Braces / Self-Ligating Braces)
เป็นวิธีที่ใช้เครื่องมือยึดติดกับผิวฟันถาวรในช่วงการรักษา

ติดเครื่องมือ: ทันตแพทย์จะใช้กาวพิเศษติด แบร็กเก็ต (Brackets) ลงบนผิวฟันแต่ละซี่ และร้อย ลวดจัดฟัน ผ่านแบร็กเก็ต

ปรับเครื่องมือ: นัดหมายทุก 4-6 สัปดาห์ เพื่อให้ทันตแพทย์เปลี่ยนลวดและยาง (สำหรับเหล็กจัดฟันปกติ) หรือปรับกลไกของแบร็กเก็ต (สำหรับระบบ Damon) เพื่อให้ฟันเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการอย่างต่อเนื่อง

การดูแล: เด็กจะต้องดูแลความสะอาดอย่างเข้มงวดเป็นพิเศษ และระมัดระวังไม่ให้แบร็กเก็ตหลุดหรือลวดบาด


🅱️ การจัดฟันด้วยเครื่องมือแบบถอดได้ (Removable Appliances)

มักใช้ใน ระยะที่ 1 (Phase I) เพื่อแก้ไขปัญหาขากรรไกรในเด็กเล็ก

พิมพ์ปากและสร้างเครื่องมือ: หลังจากพิมพ์ปากแล้ว จะมีการสร้างเครื่องมือที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับแก้ไขปัญหาโครงสร้าง เช่น เครื่องมือขยายขากรรไกร (Palatal Expander) หรือเครื่องมือปรับตำแหน่งขากรรไกร

สอนการใช้งาน: ทันตแพทย์จะสอนให้เด็กและผู้ปกครองรู้วิธีการใส่ การถอด และการปรับเครื่องมือ (เช่น การขันสกรูขยายขากรรไกร) อย่างถูกต้อง

ใส่เครื่องมือ: เด็กจะต้องใส่เครื่องมือตามระยะเวลาที่กำหนดอย่างเคร่งครัด ซึ่งมักจะนานหลายชั่วโมงต่อวัน หรือเฉพาะเวลานอน ขึ้นอยู่กับประเภทของเครื่องมือและแผนการรักษา

นัดติดตามผล: นัดหมายเพื่อตรวจสอบความคืบหน้าของการปรับขากรรไกรเป็นระยะ


🅒 การจัดฟันแบบใส (Invisalign First)

เป็นทางเลือกสำหรับเด็กที่มีฟันชุดผสม เพื่อจัดเรียงฟันและจัดการพื้นที่

สแกนฟัน (iTero Scan): แทนการพิมพ์ปากแบบดั้งเดิม ทันตแพทย์จะใช้เครื่องสแกน 3 มิติเพื่อสร้างแบบจำลองฟันดิจิทัล

การวางแผนดิจิทัล (ClinCheck): ทันตแพทย์จะใช้ซอฟต์แวร์เพื่อวางแผนการเคลื่อนที่ของฟันและแสดงผลลัพธ์สุดท้ายให้ผู้ปกครองและเด็กดู

รับเครื่องมือ: เด็กจะได้รับชุดเครื่องมือจัดฟันใส (Aligners) หลายชุด ซึ่งต้องเปลี่ยนชุดใหม่เองตามลำดับทุก 1-2 สัปดาห์

ใส่เครื่องมือ: ต้องใส่เครื่องมือให้ครบ 20-22 ชั่วโมงต่อวัน โดยถอดออกได้เฉพาะเวลารับประทานอาหาร แปรงฟัน และเล่นกีฬา

นัดติดตามผล: นัดหมายทุก 6-8 สัปดาห์ เพื่อติดตามผลและรับเครื่องมือชุดถัดไป


3. ขั้นตอนการคงสภาพฟัน (Retention Phase)

ขั้นตอนนี้สำคัญที่สุดสำหรับทุกประเภทการจัดฟัน

ถอดเครื่องมือ: เมื่อฟันเคลื่อนที่เข้าสู่ตำแหน่งที่ต้องการและขากรรไกรได้รับการแก้ไขแล้ว ทันตแพทย์จะถอดเครื่องมือจัดฟันออก

ใส่รีเทนเนอร์ (Retainer): เด็กจะต้องใส่ รีเทนเนอร์ เพื่อยึดฟันให้อยู่ในตำแหน่งใหม่ ป้องกันการเคลื่อนกลับ (Relapse) ซึ่งอาจเป็นรีเทนเนอร์แบบถอดได้ หรือแบบติดแน่น (ลวดติดด้านในฟัน)

ติดตามผล: นัดหมายเพื่อตรวจรีเทนเนอร์และการคงสภาพฟันตามระยะที่กำหนด (มักจะทุก 3, 6, 12 เดือน)